Nog een weekend en dan is Spinoza verleden tijd. Als je in de buurt van Kraaiennest woont of werkt, dan weet je wat ik bedoel. Thomas Hirschhorn heeft er veel werk van gemaakt, van zijn nederzetting aan de enige atletiekbaan die de Bijlmer rijk is. Een deel van de hekken zijn voor dit doel verwijderd. Het geheel oogt open. Zeker nu er veel kinderen op de baan aan het sporten zijn. Als ik aan het begin van de middag bij de nederzetting kom, is Hirschhorn in gesprek. Binnen zijn de computers bezet, op de werkbank zitten twee mannen met elkaar te kletsen, er zitten wat mensen op de plastic stoeltjes. Aan de minibar worden drankjes verkocht.
Het is het werk van een modern kunstenaar die meer wil dan alleen maar iets neerzetten, hij wil ook de buurt erbij betrekken. Het sociale element is erg belangrijk. Dat is ook de link die hij met Spinoza legt. Spinoza is niet alleen de man van het theoretiseren over God, hij schreef ook over emoties. Dat maakt de filosoof toegankelijk.
Nee, zegt Hirschhorn heel nadrukkelijk, ik wil geen schoolmeester zijn. Vandaar dat hij de nadruk op het sociale element legt. Hij weet dat religie hier leeft. En dat religie hier vooral een sociaal functie vervult.
Deze auto bestaat vooral uit wegwerpmateriaal en kreten. Slogans als je wilt. LOVE is er een van. Mogen we dit voertuig opvatten als een parodie op merchandising? Herhaling is het motto: overal zie je of het portret van Spinoza, zijn boeken of citaten uit zijn boeken. Ook de jaartallen 1622 - 1677 staan ergens te lezen. Waarom is Hirschhorn niet gewoon buurtwerker geworden, vraag ik me af. Omdat hij zich dan niet kan afzetten tegen grootheden als democratie, kapitalisme, macht en geld? Of omdat je als buurtwerker nagenoeg anoniem bent?
In het onderwijs gebeurt iets dergelijks. Kijk maar eens naar dit veilingkistje dat is gemaakt door leerlingen van De Dreef (School voor Praktijkonderwijs) in de Venserpolder (Amsterdam Zuidoost). Onder begeleiding van een kunstenaar uiteraard en dat was niet Hirschhorn. maar Simone Henken. Wat Hirschhorn in het groot doet, doen de leerlingen in het klein.
InfoIn het onderwijs gebeurt iets dergelijks. Kijk maar eens naar dit veilingkistje dat is gemaakt door leerlingen van De Dreef (School voor Praktijkonderwijs) in de Venserpolder (Amsterdam Zuidoost). Onder begeleiding van een kunstenaar uiteraard en dat was niet Hirschhorn. maar Simone Henken. Wat Hirschhorn in het groot doet, doen de leerlingen in het klein.
- OAZO staat voor stichting Open Ateliers Amsterdam Zuidoost
- Spinoza: zie Open Source
- Veiling van de kistjes